Ko‘chatlarni tanlab olish va ekishlik maydonini tayyorlash uchun asosiy rolni qanday ko‘chatni ekishga tanlab olib, uning tomir sistemasining rivojlanganligi, stvolining va bo‘yining yetishganligi hal etuvchi faktor bo‘lib xisoblanadi.
Agarda ko‘chat o‘zga hududdan olib kelingan bo‘lsa uning ildiz sistemasini uchidan ozgina qirqib, shikastlangan yerlarini olib tashlab, keyin mol tezagidan tayyorlangan bo‘tqaga 6-8 soat davomida qo‘yish zarur.
Ko‘chatni ekishda 50x50x50 sm bo‘lgan chuqurlik tayyorlab, iloji boricha chirigan go‘ng 33%, qoniq tuproq 33% va yuvilgan qum 33% aralashmasi bilan ekish maqsadga muvofiq.
Ko‘chat ekilgan chuqurchani oyoq bilan bosmasdan chelak bilan suv solib , o‘tirib qolgan tuproq ustini aralashma bilan to‘ldirish zarur.
Yangi ekilgan ko‘chatni 40 kundan keyin fosforli o‘g‘it bilan 50-70 gr atrofida oziqlantirish kerak. Uni vegetasiya davrida 8-10 marta sug‘orish ishlarini havo harorati pasaygandan keyin amalga oshirish zarur.
Hozirgi davrda yangidan kirib kelayotgan qurilishbop, tez o‘sib rivojlanadigan qizil klyon va negundo klyoni, zarang va shumtol, shuningdek terakning turkiyadan olib kelingan tuzga va qurg‘oqchilikga chidamli navlarini ko‘paytirib, plantasiya qilib ekishni tavsiya qilamiz.
Yangidan kirib kelayotgan kyolreyteriya, xilokatalpa, pavloniya, qrim sosnasi, suriya atirguli, buzina, jimolost va golland pakana gullarini urug‘ va qalamchadan ko‘paytirish va halqimizga yetkazib berib, yashil makonga o‘z xissamizni qo‘shish zarur.
Qalamchadan ko‘paytirilgan daraxtlarda immunitet kuchli bo‘lib, ularning sharoitga moslashuvi juda oson va aktiv bo‘ladi.
Yangi ko‘chatlarni tanlab ekishda tuproq iqlim sharoitiga mos sog‘lom o‘simlikni ekish zarur.
Keyingi paytlarda daraxt va ayniqsa ignabarglilarda shaxar mo‘ylovi va fitoftoroz kasalligi avj olmoqda.
Bu kasalliklar o‘simlikning o‘limiga olib keluvchi bo‘lib, ayniqsa ignabarglilar barglari sarg‘ayib ketadi.
Barglar sarg‘ayishi boshlangandan fundazol, Amrel, 3% mis kuporasi va 5% ohak suvi bilan aralashtirib ishlov berish yaxshi natija beradi.
Ko‘chatlarni ko‘paytirishda urug‘ va qalamchalar kasallikga chalinmagan shakli chiroyli daraxtlardan tanlab yig‘ib olishni maslahat beramiz.
Ko‘chatzorlarga ishlov berishda ularning oziq tomirlariga ziyon yetkazmasdan, oziqlantirishda mineral o‘g‘itlar va chirigan organik o‘g‘itlar, eski imoratlar kesaklari va quyosh nurini ancha yildan beri qabul qilayotgan tuproqlar bilan to‘kin qilib berish maqsadga muvofiq.
Ko‘chatlarga shakl berishni ko‘chat tinim davrida ishlash zarur, agarda kesgan joyingizdan shirasi chiqsa, unda maslenniy kraska yoqishni tavsiya qilamiz.
Bu kasalga chalinishning oldini oladi.
Prezidentimiz xonadon gulchiligi bo‘yicha ancha qarorlar qabul qildilar.
Lekin bizning sharoitimizda qarorlar ijrosi sust amalga oshmoqda. Bu ishlarni jadallashtirish zarur.
Agar yuqoridagi tavsiyalarni amalga oshirish uchun mablag‘ bilan ta’minlansalar gulchilikni rivojlantirishga o‘z hissamizni qo‘shamiz.
Sirtdan olib kelingan gullarning sharoitga moslashuvi qiyin o‘tib ularning ko‘pchiligi 1 – 2 oy ichida o‘lib qolmoqda.
Biogumusni keng miqyosda ommalashtirish zarur, bu biologik toza aralashma bo‘lib o‘simlik o‘sib rivojlanishida hosildorlikni oshirishda o‘z hissasini qo‘shadi.
Xiva shahar hokimligi axborot xizmati
